Co czeka Chiny w 2024? Według mnie wygląda to następująco:
* Z pewnością nie zrezygnują z utrzymania PKB na poziomie około 5%. Jest to istotne dla rozwoju kraju i dla odczuwalnych korzyści społecznych. Jednak trudno spodziewać się jego dynamicznego wzrostu. Rząd w przyszłym roku i kolejnych latach będzie stal więc przed trudnym wyborem: zaciągnąć więcej długu, zwiększyć deficyt budżetowy i trzymać umiarkowane tempo rozwoju lub nie robić tego i pozwolić, aby kraj rósł wolnej.
* Handel zagraniczny może powrócić do korzystnego poziomu, ale nie osiągnie dwucyfrowych wyników sprzed dwóch lat czy wcześniej, dopóki główne gospodarki świata nie zaczną przyspieszać swojego rozwoju.
* Problemy w sektorze nieruchomości pozostaną nierozwiązane. Kryzys na tym rynku wymaga pilnych działań. Wielu deweloperów stoi na krawędzi niewypłacalności, a sprzedaż domów jest o połowę niższa niż w grudniu 2020 roku, co stanowi poważny kłopot dla całej gospodarki. Ten proces naprawy tego sektora wymaga czasu, ponieważ nagromadziło się zbyt wiele dużych problemów finansowych w tym samym czasie. Natomiast stabilizacja jego jest kluczowa z punktu widzenia ekonomicznego i społecznego, gdyż nieruchomości stanowią około 30% PKB kraju i prawie 70% majątku gospodarstw domowych (mieszkanie było najlepszą lokatą kapitału i zabezpieczaniem przed jego deprecjacją).
* Istnieje także problem wysokiego zadłużenia samorządów lokalnych, które wymagają większej kontroli finansowej i uzasadnionej pomocy w rozwiązaniu tej sytuacji. Według szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego wynosi ono 12,6 bln USD (ok.49,45 bln PLN), czyli 76% produkcji gospodarczej w 2022 r. To kolejne wyzwanie dla decydentów w nowym roku.
* W 2024 będziemy świadkami dalszych zmian systemowych w gospodarce chińskiej, przesuniecie modelu rozwoju w kierunku mniejszej zależności od inwestycji infrastrukturalnych i nieruchomości, a zwiększenie konsumpcji oraz produkcji wysokich technologii. Będziemy również obserwować transformacje w różnych sektorach. Są także takie, które najprawdopodobniej doświadczą szybkiego wzrostu m.in. edukacja zawodowa, technologiczna i nauczanie cyfrowe, bio-farmaceutyka, towary konsumpcyjne, odnawialne źródła energii, pojazdy elektryczne, opieka nad seniorami i dziećmi. Na to również skierowane będą inwestycje rządowe.
* Dla Chin ten rok 2024 będzie polegał na osiągnięciu zrównoważonego i długoterminowego wzrostu, poprzez wzmocnienia słabych obszarów, pobudzenia popytu krajowego oraz stworzenia korzystnego środowiska dla działalności gospodarczej oraz inwestycji, przy nacisku na innowacje technologiczne (m.in. sztucznej inteligencji, rozwoju 5G i 6G, internet rzeczy, big data, cyberbezpieczeństwo czy blockchain). Chiny będą starały się jeszcze bardziej uniezależnić od importu najnowszych rozwiązań technologicznych (w tym układów scalonych) od zachodu. Pozostaną liderami w udziałach w globalny rynku samochodów elektrycznych, bateriach, panelach słonecznych czy turbinach wiatrowych. Będą dążyły do zdobyć przewagi konkurencyjnej w tych obszarach.
* Polityka zagraniczna skupi się na umacnianiu pozycji Chin jako globalnego gracza, bez którego nie są możliwe rozwiązanie żadnego kryzysu czy konfliktu międzynarodowego lub regionalnego. Priorytetem będą z pewnością kraje Globalnego Południa (Bliski Wschód, Afryka, Ameryka Łacińska) i Azji Południowo-Wschodniej. Chiny nie zapomną o relacjach z USA i Unią Europejską. Z tym pierwszym nie należy oczekiwać spadku napięcia czy powrotu do normalności, choćby z uwagi na tamtejsze wybory prezydenckie, pomoc wojskową TaiWanowi台湾, ciągłe patrole amerykańskie na morzy południowo-chińskim, utrzymywanie ceł zaporowych, restrykcji handlowych, zakazu eksportu wysokiej technologii do Chin, blokady firm chińskich przed importem i inwestycjami itd. Bez wycofania się USA z tych rzeczy nie będzie poprawy relacji z Chinami. A co do Unii można przypuszczać, że będzie próbowała nakładać restrykcje wzorem Stanów Zjednoczonych, ale to znacząco nie spowolni relacji handlowych z Chinami, jak pokazuje choćby praktyka z USA.
* Należy także wspomnieć o problemie, który dręczy Chiny, jak i większość krajów, czyli starzenie się społeczeństwa oraz spadek liczby urodzeń dzieci. Działania podejmowane w tych obszarach nie przynoszą oczekiwanych rezultatów, co będzie prowadzić do zwiększania wydatków na poprawę sytuacji w tym zakresie, a co za tym idzie dalszego wzrostu obciążeń budżetowych państwa.
W 2024 roku strategicznym celem Chin będzie osiągnięcie wzrostu gospodarczego z naciskiem na innowacje naukowe i technologiczne, celem przyspieszenia budowy nowoczesnego systemu przemysłowego. Ta zmiana priorytetu w stosunku do poprzedniego roku, w którym koncentrowano się na zwiększaniu popytu krajowego, podkreśla większe znaczenie polityki przemysłowej. Zakres, w jakim Chiny skupią się na wzroście, równoważąc inne cele gospodarcze, pozostaje niepewny.
Perspektywy dla Chin są złożone i zależą od wielu czynników, w tym od ich zdolności do radzenia sobie z wewnętrznymi i zewnętrznymi wyzwaniami, utrzymania stabilności społecznej, kontynuacji innowacji technologicznych, kształtowania relacji z innymi krajami, a także globalnej sytuacji gospodarczej. Nie należy również zakładać zbyt spektakularnego „odłączania” się od Chin, choć są różne zapowiedzi z różnych stron. Obecnie gospodarki krajów rozwiniętych i nie tylko są ściśle powiązane ze sobą. Nie da się ich tak oderwać czy rozłączyć. To nie jest możliwe, czy jak kto woli, na to już za późno. Procesy łańcuchów dostaw, powiązań, globalizacji, produkcji z Chin posunęły się już bardzo daleko. Są nie do rozerwania. Dlatego jak Chiny będą się rozwijały, tak samo będzie rozwijał się świat oraz odwrotnie, jak świat będzie się rozwijał, tak i Chiny będą się rozwijały.
Podsumowując, perspektywy dla chińskiej gospodarki w 2024 r. będą wyrażać się dążeniem do dynamicznego wzrostu przy jednoczesnych trendach transformacyjnych. Oczekuje się, że wzrost z naciskiem na zrównoważony rozwój będzie tym mocno akcentowanym celem. Chiny nadal w 2024 będą kluczowym graczem gospodarczym i bazą inwestycyjną dla zagranicznego biznesu oraz kapitału.
Czy to nie jest zbyt optymistyczne stwierdzenie? Ale jak mówi przysłowie, optymista to jest dobrze poinformowanym pesymista. Do siego roku.
Chiny中国, ShangHai上海.